این روش آزمون به منظور تعیین مشخصات تقطیر فرآورده های نفتی که ممکن است در صورت تقطیر در فشار اتمسفر تجزیه شوند، استفاده می شود. داده های به دست آمده از این روش می تواند به عنوان یکی از ویژگی‌های فرآورده های نفتی که اغلب شامل محدودیت‌های فرآیند تقطیر است، مورد استفاده قرار گیرد. هر دو روش دستی و روش خودکار مشخص شده است.

تقطیر در خلا

تقطیر در خلا یکی از بهترین روش‌های آزمایشگاهی و صنعتی است که برای جداسازی مواد در محلول‌های مایع به کار می‎رود. در این روش، محلول مورد نظر را تحت خلا قرار می‌دهند و این امر باعث پایین‌تر آمدن دمای محلول خواهد شد. در نتیجه‌ی این کار می‌توان با صرف انرژی کمتر، مواد محلول را از یکدیگر جدا نمود، در صورتی که خاصیت مواد کاملا حفظ بشوند.
استفاده از روش تقطیر در خلا، برای محلول‌هایی مناسب است که مواد موجود در آنها، دمای تبخیر و همچنین دمای جوش بالایی در اتمسفر دارند. در ادامه مطالب نیز به بررسی دستگاه تقطیر در خلا می‌پردازیم.

موارد استفاده از دستگاه تقطیر در خلا

از دستگاه تقطیر خلا در موارد بسیاری می‌توان استفاده نمود که عبارتند از:
• تقطیر نفت خام
برای جدا نمودن هیدروکربن‌های جداگانه نفت از روش تقطیر در خلا استفاده می‌شود. بعد از استخراج کردن نفت از زمین، به صورت مستقیم استفاده آنچنانی نخواهد داشت و بایستی که از طریق فناوری‌های صنعتی پالایش و پتروشیمی، به انواع مختلفی از فراورده‌های نفتی تبدیل شود.
در صنعت پرکاربرد فراوری و پتروشیمی نفت، می‌توان به راحتی و با استفاده کردن از فناری و تجهیزات خاص، نفت خام را به محصولاتی کاربردی‌تر تبدیل نمود.
تصفیه نفت خام را به طور کلی فرآیند تصفیه روغن خام طبیعی زیرزمینی می‌دانند که می‌توان به کمک آن انواع مختلفی از فرآورده‌های نفتی را تهیه کرد. این مواد سوخت‌های ضروری برای انواع مختلف خودروها، هواپیماها، لوکوموتیوها، کشتی‌ها و… را شامل می‌شوند.
روغن حاصل از تقطیر را نیز می‌توان به مواد اولیه مختلف برای صنایع پروشیمی، همچون بنزین، گازوئیل، روغن سنگین و محصولات دیگر تبدیل نمود.
• بازیابی نمودن حلال
برای بازیابی کردن حلال‌ها از محیط، می‌توان از فرآیند تقطیر در خلا استفاده کرد.
• تقطیر با پشتیبانی خلا
می‌توان از فرآیند تقطیر در خلا، در تولید مواد مختلف دارویی و همچنین مواد شیمیایی استفاده کرد.

اجزای تشکیل دهنده دستگاه تقطیر در خلا

دستگاه تقطیر در خلا، به طور عمده از موارد زیر تشکیل شده است:

• یک عدد موتور برای چرخاندن بالن تبخیر یا شیشه‌ی کوچک حاوی نمونه
• مجرای بخار برای خروج بخار‌های محلول نمونه
• سیستم خلا برای کاهش فشار محفظه و افزایش سرعت تبخیر
• حمام آب گرم برای حرارت دادن به مایع
• کندانسور به همراه یک مارپیچ برای خنک شدن بخارها و تبدل آنها به مایع
• فلاسک جمع‌آوری حلالی که دوباره مایع شده است.
• یک عدد موتور برای برداشتن سریع فلاسک تبخیر از درون حمام آب گرم.

تقطیر در فشار اتمسفر در صنایع نفتی

تقطیر در فشار اتمسفر فناوری کلیدی در صنعت نفت و گاز است که تأثیر قابل توجهی بر کیفیت و کمیت محصولات تولیدی دارد. با مطالعه این مقاله، خواهید فهمید که چرا این فرآیند جدای از دیگر روش‌های تقطیر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و چگونه می‌توان به بهینه‌سازی آن پرداخته و در نهایت کیفیت محصولات نفتی را افزایش داد.

تعریف تقطیر در فشار اتمسفر

تقطیر در فشار اتمسفر به فرآیندی اطلاق می‌شود که طی آن مخلوطی از مایعات با نقطه‌جوش‌های مختلف تحت فشار اتمسفر (یا نزدیک به آن) جدا می‌شوند. در این فرآیند، مایعات در دماهای مختلف به بخار تبدیل می‌شوند و سپس بخارها مجدداً به مایع تبدیل و در فرآیندی جداسازی می‌شوند.

این روش به دلیل کارایی آن در جداسازی ترکیبات مختلف، به طور گسترده‌ای در صنایع نفتی، شیمیایی و دارویی استفاده می‌شود. فرآیند تقطیر در فشار اتمسفر به انرژی کمتری نسبت به دیگر روش‌های جداسازی نیاز دارد، بنابراین از نظر اقتصادی نیز به صرفه‌تر است.

فرآیندهای اصلی تقطیر در صنایع نفتی

تقطیر در فشار اتمسفر می‌تواند به دو نوع اصلی تقسیم شود: تقطیر اولیه و تقطیر ثانویه. در تقطیر اولیه، خام‌نفت مورد پردازش قرار می‌گیرد و محصولاتی چون بنزین، گازوئیل و سایر محصولات نفتی تولید می‌شود. این فرآیند معمولاً در برج‌های تقطیر بزرگ و با استفاده از حرارت انجام می‌شود.

تقطیر ثانویه نیز به جداسازی ترکیبات سنگین‌تر و مواد زائد پرداخته و معمولاً به فرآیندهای پیچیده‌تری مانند تبدیل کاتالیستی نیاز دارد. این روش قابلیت تولید محصولاتی با کیفیت بالاتر را فراهم می‌کند و می‌تواند در بهینه‌سازی مصرف انرژی و کاهش آلودگی محیط‌زیست موثر باشد.

تجهیزات مورد نیاز برای تقطیر در فشار اتمسفر

تقطیر در فشار اتمسفر به تجهیزات خاصی نیاز دارد که هر یک نقش مهمی در تأمین شرایط مناسب برای فرآیند دارند. برج‌های تقطیر از جمله تجهیزات اصلی هستند که در آنها مایعات به بخار تبدیل و سپس به مایع برمی‌گردند. این برج‌ها می‌توانند دارای صفحه‌های مختلف یا دستگاه‌های بسته‌بندی برای افزایش سطح تماس بین بخار و مایع باشند.

علاوه بر برج‌های تقطیر، تجهیزات دیگری از قبیل مبدل‌های حرارتی، پمپ‌ها و مخازن جمع‌آوری نیز در این فرآیند استفاده می‌شوند. مبدل‌های حرارتی به انتقال حرارت و بهبود کارایی فرآیند کمک می‌کنند و پمپ‌ها برای جابه‌جایی مایعات به کار می‌روند.

دستگاه تقطیر در اتمسفر

از دستگاه تقطیر در اتمسفر، می‌توان برای اهداف مختلفی استفاده نمود که موارد زیر را شامل می‌شود:
• اندازه‌گیری جوش انواع هیدورکربن‌ها
• اندازه‌گیری جوش انواع فرآورده‌های نفتی
• اندازه‌گیری جوش انواع حلال‌ها
• اندازه‌گیری جوش انواع مختلف سوخت‌ها
علاوه بر اندازه‌گیری کردن ویژگی‌های فنی مواد نفتی، دستگاه تقطیر در اتمسفر، نقش مهمی در تعیین نحوه نگهداری کردن از مواد، تولید و انبارداری مواد پالایشگاه خواهد داشت.
اهمیت استفاده از دستگاه تقطیر در اتمسفر
تقطیر در اتمسفر، به عنوان آزمون اصلی برای تعیین کردن نقطه جوش فرآورده‌های نفتی مختلف شناخته می‌شود. تقطیر در اتمسفر بیانگر میزان فراریت در هیدروکربن‌های نفت است و همچنین نقش مهمی در ایمنی، کارایی و نحوه انبارداری این مواد ایفا می‌کند. به قولی می‌توان گفت که وظیفه اصلی دستگاه تقطیر در اتمسفر عبارت است از:
“تعیین کردن تمایل انواع هیدروکربن‌های نفتی، برای تولید بخارهایی که به صورت خود به خودی قابلیت انفجار دارند.”

موارد ایمنی در استفاده از دستگاه تست تقطیر در اتمسفر

برای اینکه نتیجه دلخواهی از کارکرد دستگاه تقطیر در اتمسفر حاصل شود، بایستی یک سری نکات و فنی و ایمنی را رعایت نمود که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم.
• دستگاه باید برروی سکوی ترازو آزمایشگاه قرار بگیرد.
• باید از سیم‌کشی و اتصالات برقی اطمینان حاصل کرد.
• فاصله محل قرار گرفتن دستگاه با دیوارهای اطراف باید حداقل ۲۰ سانتی‌متر باشد.
• هیچ نوع وسیله‌ای نباید بر روی دستگاه قرار بگیرد.
• تمیز نمودن دستگاه، باید با دقت تمام انجام بگیرد تا ضربه‌ای به آن وارد نشود.
• باید مراقب باشید که ضدیخ و الکل موجود در حمام مبرد، با تکان دادن به داخل دستگاه نریزد؛ چراکه می‌تواند منجر به سوختگی برد و سایر قطعات آن شود.
• هنگام انجام آزمون، به هیچ عنوان نباید ترمومتر و یا همان دماسنج الکترونیکی از بالن خارج شود و همچنین نباید بالن و هیتر دستگاه تقطیر لمس شود. بعد از پایان تست نیز باید از دست زدن به هیتر و بالن دستگاه خودداری کرده تا کاملا دمای آنها کاهش یابد.

کاربردهای تقطیر در فشار اتمسفر در تولید محصولات نفتی

از تقطیر در فشار اتمسفر برای تولید انواع محصولات نفتی استفاده می‌شود. یکی از کاربردهای رایج آن در تولید بنزین است که از جداسازی ترکیبات سبک‌تر از نفت خام حاصل می‌شود. این محصولات به دلیل تقاضای بالا در بازار، مورد توجه خاصی قرار دارند.

برخی دیگر از کاربردهای این فرآیند شامل تولید گازوئیل، نفت سفید و محصولات شیمیایی پایه است. این محصولات در صنایع مختلف از جمله خودرو، هواپیما و حمل و نقل مورد استفاده قرار می‌گیرند و کیفیت و کارایی آنها بستگی زیادی به نحوه جداسازی و فرآوری دارد.

تأثیر تقطیر در فشار اتمسفر بر کیفیت محصولات نفتی

کیفیت محصولات نفتی به شدت تحت تأثیر فرآیند تقطیر در فشار اتمسفر قرار دارد. جدا کردن محصولات با کیفیت بالا از ترکیبات ناخالص و سنگین‌تر می‌تواند منجر به تولید سوخت‌های با ویژگی‌های بهتر باشد. این کیفیت بالاتر نه تنها به عملکرد بهتر ماشین‌آلات کمک می‌کند، بلکه به کاهش آلاینده‌های زیست‌محیطی نیز منجر می‌شود.

علاوه بر این، به وسیله بهینه‌سازی فرآیند تقطیر، می‌توان به کاهش هزینه‌های تولید و افزایش بهره‌وری دست یافت. این مورد به ویژه در زمان‌های بحران منابع انرژی، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در مجموع، کیفیت فرآورده‌های نفتی به میزان قابل توجهی به نحوه انجام فرآیند تقطیر بستگی دارد.

جمع‌بندی

تقطیر در فشار اتمسفر نه‌تنها یک فرآیند اساسی در صنایع نفتی است، بلکه دارای تأثیرات قابل توجهی بر کیفیت و کمیت محصولات تولیدی می‌باشد. این روش از طریق جداسازی مایعات مبتنی بر نقطه‌جوش، امکان تولید محصولات با کارایی بالا و ویژگی‌های مطلوب را فراهم می‌آورد. از سوی دیگر، تجهیزات و فرآیندهای به‌کاررفته در این روش نیز به طور مستقیم بر هزینه و کیفیت نهایی محصولات تأثیر دارند. با درک بهتر این فرآیند، صنایع نفتی می‌توانند به بهینه‌سازی تولید و کاهش هزینه‌ها بپردازند و درنتیجه به کیفیت بالاتری دست یابند.